Europako Espazio Agentziak martxan jarri du Lurra asteroideetatik defendatzeko lehen misioa. NASAk duela bi urte Dimorphos asteroidea desbideratzea lortu zuen. Orain, inpaktu haren datuak bilduko ditu, teknika hobetzeko.
Ontzia Tracy C. Dyson NASAko astronautarekin eta Nikolai Chub eta Oleg Kononenko kosmonautekin lurreratu da. Kononenkok espazioan 1.000 egun egin dituen lehen gizona izatea lortu du. Horrez gain, Konenkok eta Chubek plataforma orbital horretan hegaldi luzeenaren errekorra lortu dute.
Bart Space X konpainiaren Falcon 9 kohetean espazioratu ostean, 12:39an Euskal Herrian osorik garatutako satelitearekin bat egin du Added Value Solutions (AVS) Arabako konpainiak.
Satelitea zeraman kohetearen jaurtiketa atzeratu egin zen, eta horren eraginez, kalkuluak berregiten ari dira konexioa ezartzeko. Kasu batzuetan bi aste behar izaten dira hori lortzeko. Space X konpainiaren Falcon 9 kohetean espazioratu dute, bart.
AVS (Added Value Solutions) konpainia arabarrak orbitan jarri du ostiral honetan LUR-1, Euskal Herrian osorik diseinatu eta garatu den lehen satelitea. LUR-1ek bereizmen handiko argazkiak bidaliko ditu.
Space X konpainiaren Falcon 9 kohetean espazioratu dute satelitea. Ameriketako Estatu Batuetako Indar Espazialak Vandenbergen (Kalifornia) duen basetik jaurti dute kohetea, 20:56an.
Satelitea diseinatu eta garatu duen AVS enpresako Espazioko zuzendariaren esanetan, Vandenbergetik (Kalifornia) dena prest dago eta misioa Gasteiztik monitorizatuko dute. Jaurtiketa Euskal Herriko 20:56ra arte atzeratu dute.
AVS (Added Value Solutions) Arabako konpainiak orbitan jarri du LUR-1, Arabako Parke Teknologikoan dituen instalazioetan osorik diseinatu eta garatu den lehen satelitea.
Lehen misio honek kohetea probatzeko balioko du. Barruan, UARX Space enpresa galiziarraren RAMI satelite-banatzailea, Kataluniako Unibertsitate Politeknikoaren cubesat bat edo NASAren CURIE esperimentua garraiatzen ditu.
Boeing konpainiako Starliner espazio-ontzia nazioarteko espazio-estaziora abiatu da Floridako Kennedy Espazio Zentrotik. Ontzian Barry 'Butch' Wilmore eta Suni Williams astronautak doaz.
Boeingen lehen misio tripulatuaren jaurtiketa bertan behera geratu da aireratzeko lau minutu baino gutxiago falta zirenean. Dirudienez, jaurtiketa sekuentziadorearen atxikipen automatikoak eragin du arazoa.
Iluntasunik ez da nabarituko Euskal Herrian. Eklipsea ikusiko den eremuetan, iraganeko eklipseetakoak baino zabalagoak eta populatuagoak izanik, turista oldeak espero dituzte. Kanadan, Niagara eskualdean, esaterako, larrialdi-egoera ezarri dute inguruko segurtasuna bermatze aldera.
NASAk eta SpaceXek Nazioarteko Espazio Estaziora bidalitako zortzigarren misio komertziala Floridatik abiatu da igande honetan. Misioa hiru estatubatuarrek eta errusiar batek osatzen dute. Bi aldiz atzeratu zuten jaurtiketa, haizete bortitzengatik.
Milioi bat kilometro baino gehiagoko bidaia baten ondoren, Intuitive Machines enpresaren Odysseus modulua arrakastaz ilargiratu da Malapert A kraterraren ertzean, Ilargiaren hego polotik 300 kilometro ingurura.
Eremu jendetsuetan hegaldiak egiteko asmoa du NASAk, soinua herritarrek nola hautematen duten jakiteko, gaur egun lur gaineko hegaldi supersoniko komertzialak debekatzen dituzten arauak doitzeko itxaropenarekin.
ULA enpresak Vulcan Centaur suziri berria jaurti du Floridatik, NASAren instrumentuz betetako Peregrine moduluarekin, Ilargiaren azalera aztertzeko. Peregrine izango da 50 urte baino gehiagoren buruan ilargira iritsi den lehen modulu estatubatuarra.
Ibilgailu propulsatzaileak "programatu gabeko desmuntatze arina" izan du, eta azkenean eztanda egin du. Kohete erraldoi hori jaurtitzeko bigarren saiakera izan da, apirilean ere kale egin ostean.
Espazio-ontzia prest dago 3.600 milioi kilometroko bidaia egiteko. SpaceX enpresaren Falcon Heavy kohetearekin batera jaurti ondoren, bidaia sei urtez luzatuko da, eta, ondoren, asteroidearen inguruan orbitatuko du, 2031ra arte.
Ikusmin handiaren erdian, Bennu asteroidearen laginak dituen NASAren kapsula 08:52an (14:52 GMT) lurreratu da Utahko basamortuan (Estatu Batuak), zazpi urteko bidaiari amaiera emanez. NASAk sare sozialetan partekatutako bideoa.
Nola lortu zuen Lurrak molekula organiko eta ur likido ugari izatea, bizitzarako funtsezko bi osagai alegia? 'Osiris-Rex' misioa galdera horri erantzuten saiatuko da, molekula organikoetan aberatsa den Bennu asteroidearen konposizioa aztertuz.
Azken orduetan, Errusiak espaziontzi bat bidali du ilargira. Helburua, beste inor baino lehen iristea ilargiaren hego polora, bertan dauden ur izoztuak ustiatu ahal izateko. India ere asmo beraren atzetik doa, eta jakina da NASAk datorren urtean tripulazioa bidaliko duela.
Britaina Handiko 80 urteko atleta olinpiko bat, eta zozketa batean bidaia irabazi duten Antigua eta Barbudako ama- alabak dira. Mexiko Berritik aireratu duten ontzi batean, espazioa hasten den mugaraino ailegatu dira.
Europako Agentzia Espazialak Euclid teleskopioa aireratu du larunbat honetan, AEBko Cañaveral Lurmuturretik. Unibertsoaren 3D mapa handiagoa eta zehatzagoa sortzea eta duela 10.000 milioi urteko galaxiak zelakoak ziren ezagutzea izango ditu helburu.
Egun bateko atzerapenaren ondoren, koheteak Jupiterrera eramango du Europako Espazio Agentziaren (ESA) Juice zunda. Bere zeregina planeta horretan eta bere hiru ilargi ozeaniko handitan (Ganimedes, Kalisto eta Europa) behaketa zehatzak egitea izango da, hauetan ur likidorik ba ote dagoen jakiteko.
Zortzi urteko bidaia baten ondoren, JUICEk (Jupiter Icy Moons Explorer) gas-planeta erraldoiaren eta bere hiru ilargi ozeaniko handien (Ganimedes, Kalisto eta Europa) behaketa zehatzak egingo ditu.
Artemis II misioaren jaurtiketa 2024rako dago aurreikusita, Bill Nelson NASAko administratzaileak baieztatu duenez. Lehen aldiz, emakume bat eta gizon beltz bat izango ditu tripulazioak.
Espainiako Estatuko hainbat puntutan bart burua altxa zutenek meteoritoak ziruditen argidun objektuak ikusi zituzten zerua zeharkatzen. Ez ziren meteoritoak, ezta objektu hegalari ezezagunak ere. Adituek zabor espaziala dela baieztatu dute; satelite militar estatubatuar bat, zehatz esanda.
Azken eskafrandra duela lau hamarkada diseinatu zuen NASAk. Hau seguruagoa eta eraginkorragoa izango da. Axiom Space enpresak garatu du, eta astronautentzat malguagoa egin dute, mugimenduak errazteko.
Tripulazioa lau astronautak osatzen dute. Horien artean, Anna Kikina, 20 urtean espazio-ontzi estatubatuar bat gidatu duen lehenengo errusiarra, eta Nicole Onapu Mann, espaziora joan den lehenengo indigena amerikarra.
Marteko meteorologiari buruzko azterketaren emaitzak plazaratu ditu NASAk. Nature Geoscience aldizkarian argitaratuko da Marteko atmosferaren azterketa. Marten -55 gradu zentigratuko tenperatura egiten du.
Ozono-geruzarako kaltegarriak diren substantzia kimikoen % 99 mundu mailan pixkanaka desagerrarazteari esker, geruza berreskuratu eta klima-aldaketa moteldu egiten da.
"Science" aldizkariaren arabera, kosmosaren esploratzaile honen garrantzia urteko aurrerapen zientifiko garrantzitsuena izan da. Aldizkariak 2022ko hamar mugarri aukeratu ditu.
Artemis I misio historikoa amaitzear da. Igande arratsaldean, tripulaziorik ez duen Orion ontzia Pazifikoan itsasoratuko da, 25 egunez espazioan ibili ostean. Misioaren helburu nagusia pertsonak berriro ilargira eramatea da, eta gero han kokagune bat ezartzea Martera iristeko.
Idoia Mujika materialen fisika zentroko kideak Euskadi Irratiko Zientzia gosarian, NASAren Artemis misioaren xehetasunak kontatu dizkigu. Lehen urratsa da 50 urte geroago gizakia berriro ere ilargira bidaltzeko.