Nafarroako 44 herri eremu mistora igaro dira

Nafarroako Parlamentuak Euskararen Legearen moldaketa onartu du gaur osoko bilkuran. Hala, eremu ez euskaldunean zeuden 44 herri eremu mistora igaroko dira, eta bertako udalek euskararen erabilera sustatzeko eta arautzeko eskumena izango dute.

1986ko legearen 5.1b artikulua aldatzearen alde bozkatu dute lauko gobernua osatzen duten taldeek, hau da, Geroa Baik, EH Bilduk, Ahal Duguk eta I-Ek. Aurrerantzean 98 udalerrik osatuko dute eremu mistoa. Atetz eremu mistotik euskaldunera igaroko da. UPNk, PSNk eta PPNk kontra bozkatu dute.

Lau alderdien babestutako testuaren arabera, "araua errealitate soziolinguistikoak izan duen bilakaerara egokitzeko" moldatu beharra dago, "dagoen eskari sozialari erantzunez". Azaldu dutenez, "udalerri horietako udalbatzek eskari horren isla diren zenbait erabaki onetsi dituzte.

Hori horrela, honakoak izango dira aurrerantzean eremu mistoan: Abaigar, Adios, Allin, Ameskoabarrena, Antzin, Añorbe, Aranaratxe, Arellano, Artazu, Bargota, Beriain, Biurrun-Olkotz, Cabredo, Deikaztelu, Eneritz, Erriberri, Eulate, Galoze, Garinoain, Itzagaondoa, Larragoa, Leotz, Lerga, Longida, Mendigorria, Metauten, Mirafuentes, Murieta, Nazar, Obanos, Oibar, Oteitza, Puiu, Tafalla, Tebas, Tirapu, Untzue, Urraulbeiti, Urrotz-Hiria, Uxue, Villatuerta, Zangoza, Zirauki eta Zuñiga.

Horrez gain, Noain (Elortzibar) udalerria ere eremu mistoan "automatikoki" sartzea aurreikusten da, "baldin eta toki korporazio horretako udalbatzak gehiengo osoz hartzen badu erabakia".

Bestalde, udalei eskumena aitortzen zaie beren barrutietan "euskararen erabilera arautu eta sustatzeko ordenantzak onesteko, edozein hizkuntza eremutan egonda ere". "Legearen interpretazio murriztailea saihestu" nahian jaso da aurreikuspen hori.

Legearen gaztelaniazko testuan vascuence hitzaren ordez euskera erabiltzen da; gaztelaniazko testuak, beraz, aurrerantzean, Ley del Euskera izango da. Euskaltzaindiak, RAEk eta Europako Kontseiluak ere termino hori darabilte.

2010eko otsailaren 18an aldatu zen azkenekoz legea. Orduan, Parlamentuak eremu mistoa Aranguren, Beraskoain, Galar eta Noain-Elortzibarrera hedatzeko aukera onartu zuen. Lau udalerri horietatik azkenak bakarrik egin zion uko, udalbatzak gehiengo osoz hala erabakita.

Eremuz aldatu diren udalen, AEKren, Sortzenen eta Kontseiluko ordezkariak izan dira osoko bilkura jarraitzen. Argazkia: Nafarroako Parlamentua

Taldeen iritziak

Unai Hualde Geroa Baiko parlamentariaren iritzian, gaurko eguna "garrantzitsua" da eremu euskaldunean, mistoan eta ez euskaldunean, hurrenez hurren, 64, 98 eta 110 udalerri izango direlako aurrerantzean. Aldaketa "inposizioaren bidez baino, aukeraketa askatasuna oinarri hartuta egin da", nabarmendu du, eta gaineratu hautua egin duten herritarrek euskara "altxor, berezko hizkuntza eta eskubide gisa" ikusi dutela, "ez inposizio gisa".

EH Bilduko David Anautek ohartarazi duenez, eremuz aldatzeko aukera UPNk eta PPk onartu zuten legez, gaur egun aldatzearen kontra dauden bi alderdi. Aldaketa "beste urrats bat" dela onartu bada ere, esan du eremu mistora pasatzeak ez dituela "oraindik herritar askoren eskubide eta beharrak asetzen, ezta eskubide linguistikoak bermatzen"

 

Dabid Anaut @baztarla "udalen eskakizunari baiezkoa ematen diogu, badago beste eskari bat: zonifikazioarekin amaitzea. Jar gaitezen lanean" pic.twitter.com/WRlHoMUIwj

— EH Bildu Nafarroa (@EHbilduNafarroa) 22 de junio de 2017

 

Laura Perez Nafarroako Ahal Duguko parlamentariaren aburuz, "euskara gure ondare kulturalaren altxor handienetakoa da. Bazen garaia lege hau aldatzeko, izenez eta edukiz, zonifikazioak gezurrezko mugak sortzen baititu".

Euskara Nafarroan sustatzeko konpromisoa hartu du Jose Miguel Nuin I-Eko ordezkariak, eta gaur onartutakoa "lege koherentea" dela azpimarratu du, "Europako legediaren araberakoa", erantsi du. Horren ustean, eremu mistoak "ez du ezer inposatzen edo behartzen".

Euskararen Lege berriaren kontra azaldu da, berriz, Carlos Garcia Adanero (UPN). Lauko gobernuaren "sektarismoa" gaitzetsi eta "euskara, Nafarroako bandera eta foru erkidegoa askatasunetik" defendituko dituela nabarmendu du.

Onartutako moldaketa kritikatu du Inmaculada Jurio PSNko eledunak ere. Azpimarratu duenez, "moldaketak ez du funtsik, eta euren gehiengoak inposatu nahi dituzten taldeen borondate politikoa du oinarri. Nafarroaren irudi ez erreal bat inposatu nahi dute".

Ana Beltranen (PPN) iritzian, legea aldatzeko eskaera ez da "udaletatik etorri", eta "bortxaz" ezarri dute "zonifikazioa kendu nahi dutenek". "Euskera deitzea ere inposatu nahi digute... nik vascuence deitzen jarraituko dut".