Ekonomia -
Emakumeen greba
M8: Argitu hemen greba feministari buruzko zalantza guztiak
Legezkoa da? Zeintzuk dira helburuak? Nola egin dezaket bat? Nortzuk dira deitzaileak? Gizonek ere greba egin dezakete?
eitb.eus
Zeintzuk dira helburuak?
Mugimendu feministek agerian utzi nahi dute emakumerik gabe herrialdea gelditu egingo litzatekeela. Helburu gehiago dituzte: indarkeria matxista eta sistema patriarkala salatzea, pairatu behar dituzten 'zamak' ikusaraztea eta alternatiba feminista bat eraikitzea.
Horregatik, greba lau esparrutan egiteko deia egin dute: enpleguan, hezkuntzan, pertsonen zainketan eta kontsumoan.
Legezkoa da?
Bai, greba deialdia sindikatuek erroldatu dute Lan Sailean, eta lege baldintza guztiak betetzen ditu.
Zenbat iraungo du?
Greba deialdia ez da bateratua izan, eta, horregatik, lanuzte ezberdinak izango dira:
- EAEn eta Nafarroan, Euskal Herriko Mugimendu Feministak eta ELA, LAB, Steilas, ESK, Hiru eta EHNE sindikatuek lau orduko lanuzteak deitu dituzte, txanda bakoitzeko. Hain zuzen ere, 11:00etatik 15:00etara, eta 18:00etatik 22:00etara.
- Estatu mailan, M8 Batzordeak, CNTk eta CGTk 24 orduko greba deitu dute. CCOOk eta UGTk, baina, bi orduko lanuzteak deitu dituzte txanda bakoitzeko (11:30etik 13:30era, eta 16:00etatik 18:00etara).
Aurrekaririk ba al da? Zein da deialdiaren jatorria?
2017ko maiatzetik ari dira ekimena prestatzen, eta Argentinan sustatu eta 70 herrialdek babestu zuten Emakumeen Mundu Lanuztearekin dago lotuta. "Bizirik egon nahi dugu" lelopean egin zuten protesta iazko martxoaren 8an.
Nola egin dezaket bat grebarekin?
Mugimendu feministek honako jarraibideak partekatu dituzte:
- Lantoki eta ikasgeletan lanuzteetara batuz.
- Herri eta hirietako mobilizazioetara joanez. Bi hitzordu nagusi: 12.00 eta 20.00.
- Amantala edo beste edozein tresna balkoitik eskegiz, zaintza lanak azaleratzeko.
- Merkatuan kontsumitzeari utziz, batez ere langileen esplotazioaren ikur diren enpresa handietan, objektutzat hartzen gaituztenak.
- Greba zabalduz eta zure eskualdean antolaketan parte hartuz. Mobilizazioetan zure eremuko aldarrikapenekin blokea antolatu dezakezu.
- Zaintzeari utziz, lan hori beste emakumeen esku utzi gabe. Besteek egin dezatela.
- Edonon zaudela besoko morea jantziz.
Gizona naiz, greba egin dezaket?
Gizonei ezin zaie legez debekatu greba egitea, baina mugimendu feministek lanuzteekin bat ez egitea eskatu diete. Izan ere, sektore feminizatuenak azaleratzea eta emakumeek ekonomian duten pisua erakustea da helburua. Gainera, gizonek emakumeek egin ohi dituzten lanak egitea da beste helburu bat, emakumeen desberdintasunak eta prekarietatea ezagutu ditzaten.
Batik bat, kontuan hartu greba emakumeena izango dela.
Dena dela, badaude moduak gizonek ekarpenak egiteko greba arrakastatsua izan dadin. Hauek seinalatu dituzte mugimendu feministek:
- Aita bazara, seme-alabak zaindu, eztabaida bultzatu eta ikasle greba babestu.
- Laguna baza, zure burua eskaini emakume baten seme-alabak zaintzeko.
- Lankidea bazara, zure burua eskaini emakume lankide baten lana egiteko edota zerbitzu minimo izateko. Gainera, egun horretako soldata mugimendu feministari eman diezaiokezu, eta lantokian erresistentzia kutxa antolatu edo horrekin kolaboratu.
- Egin bat kontsumo grebarekin.
- Lanean erantzukizunak badituzu, ez jarri oztoporik greba egiteko, eta ez jarri zigorrik grebalariei.
- Ikaskidea bazara, erakutsi babesa deialdiari eta grebarekin bat egingo duten emakume ikaskideei.
- Irakaslea bazara, ez irakurri zerrenda. Gogoratu: falta justifikatuta dago, eta egun horretan klasean ez dauden emakumeak kalean egongo dira, “bizirik egon nahi dugu” aldarrikatzen.
- Antzerkigilea bazara, bertan behera utzi egun horretarako funtzioak eta entseguak. (Lanbide guztietarako eskaria).
- Zure familian norbaitek zaintzak behar baditu, eta emakume batek eman ohi badizkio, egun aproposa da zu zeu hori egiten has zaitezen.
- Emakume batekin sexu-maitasun harremana baduzu, egizu berak eskatutako edozer grebara joan dadin.
- Militantea bazara, sustatu deialdia eta lagundu emakumeek bat egin dezaten eta gizonek zerrenda hau irakur dezaten.
- Mobilizazio batera bazoaz (aurreko puntuetan emakume batek zure laguntza behar izan ez badu), entzun, ez izan protagonista eta ez eman agindurik. Emakumeak dira protagonistak.
- Greba egunaren aurretik eta ondoren beste gizonezkoekin bildu zaitezke, zuen maskulinitateen inguruan elkarrekin hausnartzeko, lan pertsonala eta kolektiboa egiteko, zuen pribilegioez kontzientzia hartzeko eta menderakuntzarik gabeko gizartea lortzeko bidean pausuak emateko.
Zer alderdi politikok babesten dute deialdia?
EAEn, EH Bilduk eta Elkarrekin Podemosek eman diote babes esplizitua deialdiari, eta PSEk bi orduko lanuzteari.
Estatuan, Unidos Podemosek bat egin du grebarekin, eta PSOEk bi ordukoarekin.
Zenbat mobilizazio deitu dituzte?
Mugimendu feministek mobilizazio eta ekintza ugari deitu dituzte herriz herri. Hauek izango dira nagusiak:
Bilbo
11:00: Kalejira feminista Unamuno Plazatik
12:00: Eserialdi isila Plaza Eliptikotik
14:00: Bazkaria pelota kalean, norberak etxetik dakarrenarekin
16:00: Ekintzak Tawir Fundazioaren, Histeriak Kolektiboaren eta Biotxerreren eskutik, La Bolsan
18:00: Kalejira feminista Plaza Eliptikotik (zarata egiteko tresnaren bat ekarri)
20:00: Manifestazioa Jesusen Bihotza plazatik
Donostia
11:00: Bizikletaldi desobedientea Arcotik Zurriolara
12:00: Eserialdia Boulevarden
13:30: Kalejira feminista
14:30: Gipuzkoa plazan bazkaria, norberak etxetik ekarritakoarekin
20:00: Manifestazioa Boulevarden
24:00: Festaren amaiera Guardetxen
Gasteiz
07:00: Auzoak dekoratu
09:45: Propaganda banaketa Desamparadasen
11:00: Propaganda banaketa Bilbo Plazan eta Foru Aldundian
12:00: Eserialdia Loma Jeneralaren plazan, eskulturaren alboan
15:00: Tuper bazkaria, gaztetxean
17:00: Kafea Hala Bedi tabernan
18:30: Propaganda banaketa Fariñasen
20:00: Manifestazioa San Anton plazatik
Iruñea
12:00: Ekitaldi politikoa Sarasate pasealekutik
14:00: Norberak kudeatutako bazkaria
20:00: Manifestazioa Gaztelu plazatik
Baiona
12:00: Eserialdia eta ondoren bazkaria Herriko Etxeko Plazan
18:00: Kontzentrazioa Udaletxean