LinkedInen egindako argitalpen batean, lehendakaria pozik agertu da parte-hartze handiagatik eta Alemaniako herriak "demokraziaren alde egin duelako argi eta garbi". "Ultraeskuinaren gorakada zalantzarik gabe oso kezkagarria den arren, ez gaitu fokua desbideratzera eraman behar", gaineratu du.
Garaipenaren berri izan eta berehala, negoziazio prozesuari ekingo diola esan du Merzek, koalizio gobernua osatzeko bidean. Weidel ultraeskuindarrak gobernu horretan sartzeko proposamena egin dio baina Merzek ez du onartu. Scholzek bere porrota onartu eta CDU alderdia zoriondu du.
CDU-CSU batasun demokristauak botoen % 28,6 jaso ditu. AfD ultraeskuindarrak, berriz, aurreko hauteskundeetako datuekin konparatuta, botoak bikoiztu ditu, % 20,8 lortuta. Olaf Scholz kantzilerra hirugarren geratu da, botoen % 16,4rekin.
Ane Irazabal EiTBk Alemanian duen nazioarteko kazetariak azaldu duenez, CDUren buruak lehenbailehen osatu nahi du koalizio gobernua. Ultraeskuina bazkide gisa baztertuta, sozialdemokratak dira bere aliatu naturalak baina zenbakien arabera, baliteke hirugarren alderdiren bat ere behar izatea.
Brilonen (Alemaniako mendebaldean) jaio zen 1955ean, familia kontserbadore batean, eta oso gazte zela afiliatu zen Merkelekin partekatzen zuen alderdian. Harekin zituen desadostasun handien ondorioz, baina, alderdia utzi zuen 2009an eta 2021 arte ez zen itzuli .
CDU-CSU kontserbadoreek 210 eserleku lortu dituzte Bundestagean, AfD ultraeskuindarrak 147 eta Scholzen SPDk 118, eta atzetik dituzte Berdeak (92) eta Ezkerra (62), lehen inkesten arabera, baina kopuru horiek alda daitezke boto guztiak zenbatutakoan.
Hautestontzietan gizartearen onespenarengatik lehian ziren lider politikoak euren egoitzetan elkartu dira hauteslekuak ixtearekin batera, emaitzak ezagutzeko.
Parte-hartzea oso handia izan da, 2021eko parte-hartzearen datu handia (% 76) ere gainditu baitu. Alemanian parte-hartzerik handiena, % 91,1ekoa, 1972an izan zen.
Friedrich Merzen alderdi kontserbadorea (CDU) da faborito nagusia, gobernatzeko koalizioa osatu beharko badu ere. Alice Weidel (AfD) ultraeskuinaren buruak posta bidez bozkatu du, bere hauteslekuan liskarrak saihesteko.
EITBko Ekonomia arloburuak adierazi duenez, Bigarren Mundu Gerratik Alemaniak ez du horrelako krisirik pairatu. Gainera, Errusiako gasaren mendekotasunari aurre egiteko, alternatibak bilatu behar izan ditu, eta horrek energia kostuak garestitzea ekarri du.
Kontserbadore demokristauak dira faborito, eta % 30 inguruko babesa jasotzea espero dute. Inkestek eskuin-muturrari ematen diote bigarren postua, % 21eko babesarekin.
Inkestek iragarritako emaitzak baieztatuko balira, Olaf Scholz kantzilerraren Alderdi Sozialdemokratak (SPD) hirugarren postua lortuko luke, botoen % 15 eskuratuta, eta ez luke inolako aukerarik izango gobernuburu izaten jarraitzeko.
Ekonomia atzeraldi betean, migrazioaren gaia eztabaidaren erdian eta aurrekaririk gabeko erronka geopolitikoa. Agertoki horretan, igandean hauteskundeak egingo dituzte Alemanian, kantziler berria aukeratzeko. Ludger Mees (Essen, Alemania, 1957) EHUko Historia katedradunak gako nagusiak azaldu ditu.
Chemnitz (Saxonia estatuaren bihotzean dago eta Kulturaren Europako hiriburua da aurten) mugimendu neonazien gune neuralgikoa izan da urteetan zehar. Egun, herritar asko estigma horren aurka borrokan ari da.
Igandeko hauteskundeen aurretik telebistaz eman den Merz eta Scholtzen arteko eztabaidan, hautagaiek segurtasunari buruz hitz egin dute, eta biak ados daude Ukrainako gerrak argi utzi duela Europako armada bat beharrezkoa dela.
Alemaniak behin betiko ate-kolpea eman dio Merkelen migrazio eredu irekiari eta harrera-erreferente izateari utzi dio Europan. Azkenaldian, alemaniarrek euren jarrera aldatu dute errefuxiatuekiko, eta asilo eskatzaileek egindako azken eraso islamistek eragin izan dute horretan.
EITBko lantalde zabala Berlinen izango da egunotan, eta handik egingo dituzte hainbat albistegi eta saio berezi: Euskadi Irratiko "Faktoria" ostiralean; "Gaur Egun" eta "Teleberri" ETBko albistegiak igandean, eta Radio Euskadiko "Boulevard" astelehenean.
"Ez dugu onartuko kanpotarrek gure demokrazian eta gure hauteskundeetan esku hartzea", esan du Scholzek. Oposizioko buru Friedrich Merzek ere kritikatu du Vanceren diskurtsoa, baita Frantziako Atzerri ministroak ere.
Hautagaiak berretsi du "aberriratze handiak" egin nahi dituela, eta "berremigrazioa" kontzeptua aipatu du. Energia nuklearraren eta Errusiatik jasotako gasaren aldeko apustua egin du.
Bertan bildutako 10.000 manifestariek AfD ultraeskuinaren alderdiaren Kongresuaren hasiera oztopatu dute. Hilabete falta da Alemanian hauteskundeak izateko. Inkesta guztien arabera, AfD bigarren indarra da, eta gora egin du boto-asmoan.
Emmanuel Macron Frantziako presidenteak "nazioarteko olatu atzerakoia babestea" eta beste herrialde batzuetako hauteskundeetan, Alemanian kasu, esku hartzea leporatu dio Muski. Keir Starmer lehen ministro laboristak "gezurra esateaz eta desinformazioa zabaltzeaz" erantzule egin du.
Scholzek sozialdemokraten, berdeen eta liberalen Gobernu koalizioaren haustura iragarri du, Christian Lindner Finantza ministro liberala kaleratu ostean. Scholzek konfiantza galdea egingo dio Parlamentuari urtarrilaren 15ean, eta, horren ostean, hauteskundeak martxora aurreratu litezke.
Bestalde, Batasun Kristau-Demokrata (CDU) alderdi kontserbadoreak ozta-ozta irabazi du Saxonian, eskuin muturrari puntu bateko aldea bakarrik aterata, behin-behineko datuen arabera.
Saxoniako eta Turingiako kaleetan mobilizatu dira, demokraziaren alde. 2018an sortu zen eta geroztik haziz joan da, herrialde mailako mugimendua bihurtu arte; 30.000 kide ditu egun. Erakutsi nahi dute ultraeskuineko ideiak ez direla aukera bat eta memoria historikoari bizirik eutsi behar zaiola.
Merkelen garaian Paris-Berlinen ardatzean Macron izan da indar eragilea Europako integrazioa bultzatzerakoan. Orain, ostera, Alemaniako gobernu berriarekin egoera alda daiteke.
Koalizio ituna "Aurrerapen gehiagora ausartzea" lelopean sinatu dute hiru alderdiek. Alemaniako Gobernu berriko kideek bihar hartuko dituzte euren karguak, Olaf Scholz kantziler izendatu ostean.
Olaf Scholz kantziler izendatzeko inbestidura-saioa abenduaren 6ko astean egingo dute eta datozen egunetan iragarriko dituzte ministro berriak nortzuk izango diren.