Deustobarometroren azken inkestan galdetutakoen % 41ek aipatu dute EAEren arazo nagusien artean; iaz % 16ren ahotan baino ez zen egon. Gainera, etxebizitzaren politika publikoek nota eskasa merezi dute (10etik 3,8), herritarren ustez.
Gasteizko auzorik gazteeneko babes ofizialeko etxebizitza batzuetako 88 familiak azaroan jaso zituzten euren etxe berrietako giltzak, eta ur berorik eta berokuntzarik gabe daude, aerotermia-sistema ez dabil eta.
Mota horretako praktikak arau-hauste larritzat jo daitezke, eta 100.000 eurorainoko isunak izan ditzakete. Hala ere, zenbateko hori igo egin daiteke, legez kontrako irabazia halako lau eta sei artekoa izateraino.
Urrian 2.517 salerosketa egin ziren Euskal Autonomia Erkidegoan eta 697, berriz, Nafarroan. Espainian, ordea, 69.418 operazio izan dira; azken 17 urte eta erdian izandako zifrarik altuena.
Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek deituta eta 220 eragilek baino gehiagok babestuta, "Etxebizitza eskubidea bermatu, negozioari ez!" lelopean egin dute gaurko mobilizazioa.
Horrela, interes-tasek 2023ko martxotik mailarik baxuenean itxiko dute urtea. Lagardek onartu du 50 puntuko murrizketari buruzko "proposamenak" eztabaidatu dituztela gaurko batzarrean, baina azkenean 25 puntukoa aho batez onartu dute.
Maddalen Iriarteren (EH Bildu) hitzetan, Gobernuena da Aurrekontuak aurrera ateratzeko ardura eta horiek hobetzeko ardura, eta EH Bilduk egindako bi proposamen sendoei (gutxieneko soldata eta etxebizitza) uko eginda, Jaurlaritzak "muzin egin dio egun ditugun bi arazo potolori aurre egiteari".
Partida gehigarria alokairu sozialeko etxebizitzak sustatzeko bideratuko litzateke. Halaber, etxebizitza foroa martxan jartzea eta udalek parte hartze handiagoa izatea proposatzen da. Legebiltzarrak gaur bozkatuko ditu proiektuari aurkeztutako zuzenketa partzialak.
EH Bilduk eta Elkarrekin Gasteizek uste dute Udal Gobernuak ez duela bete "emandako hitza eta osoko bilkuraren agindua"; izan ere, aurtengo urtarrilean, mozio bat onartu zuten, "PSE-EEren eta EAJren konpromisoarekin, 2024an amaitu baino lehen tentsionatutako eremu izendapena eskatzeko".
Etxebizitzaren Euskal Behatokiak egindako azterketa baten arabera, 26.000 pertsona gehiagok eman dute izena zerbitzuan 2023ko urtarrilaren eta 2024ko ekainaren artean. Jaurlaritzaren arabera, "ezohiko" hazkunde horrek Euskadiko etxebizitza merkatuaren tenkatzeari erantzuten dio.
Horrek esan nahi du salneurria % 1 igo dela aurreko hiruhilekoaren aldean, eta % 4,6 urte batetik bestera. Gipuzkoan ere metro koadroko prezioak gora egin du, baina gutxiago, % 0,5 uztailetik irailera.
Batez besteko soldataren erdia baino gehiago horretara bideratzen dutela diote. Horregatik, alokairuen prezioa erdira murrizteko eskatu dute, eta neurriak hartu ezean, ez dute baztertzen errenta ordaintzeari uztea.
Noël d 'Anjou Ogasun sailburuak oposizioko talde politikoei eskaintza egingo die gaur. Bertan, EH Bilduk, PPk eta Sumarrek aurreneko batzarretan proposatutako neurri batzuk jasoko dira, Eusko Jaurlaritzak azaldu duenez.
Gipuzkoako Kaleratzeak Stop elkarteak azaldu duenez, bi pertsona horiek "sukaldea izateko eskubidea duten logeletan baino ezin dute bizi, legeek arautzen ez dituzten urte bateko edo biko kontratuekin".
Eusko Jaurlaritzaren 2025ko aurrekonturako EH Bilduk egindako proposamenean garrantzi berezia du etxebizitzaren alorrak. Hala, datorren urtean EAEn liberalizatuko diren babes ofizialeko 2.500 etxebizitzak Jaurlaritzak erostea proposatu du koalizioak, Petxo Otxandiano EH Bilduko kideak azaldu duenez.
Sindikatuak azaldu duenez, enpresa mailegu-emaile batek "7.000 euroko mailegua jasotzeko etxea abal gisa jartzera behartu zuen, eta 60.000 euro baino gehiagoko interesak zituzten abusuzko klausulak ezarri zizkion".
Kenkariak eta hobariak handitzen dituzten neurriak hartuta, hiru aldundiek etxebizitza-merkatuaren zailtasunak arintzea eta alokairu eskuragarriaren eskaintza handitzea dute helburu.
Gainera, EAEko aldundiek proposatuko dute etxebizitza erosteagatiko eta alokatzeagatiko kenkaria kentzea, zergadunaren errenta 85.000 eurotik gorakoa denean. Bestalde, PFEZa aitortzeko betebeharra urteko 19.000 eurora igo nahi dute arduradunek.
EAJk eta PSE-EEk adostutako erreforma fiskalak astelehenean hasiko du bere bidea, araudi berriaren ildoak zehaztuko baitituzte orduan EAEko hiru Ogasun diputatuek.
17,5 milioiko partida bat barne hartzen du, salgai dauden 125 etxebizitza pribatu eta Babes Ofizialeko Etxebizitza zuzenean erosteko, alokairu eskuragarrira bideratzeko.
Irunek eta Errenteriak (Gipuzkoa), Galdakaok (Bizkaia) eta Nafarroako 21 udalerrik bezalatsu jokatu du hiriak. Eneko Goia alkatearen arabera, Etxebizitza Legeak ezarritako baldintzak betezen ditu Donostiak. Zehazki, alokairuaren kostua familien batez besteko errentaren % 31,6 da.
Nafarroan Etxebizitza Eskubideari buruzko 10/2010 Foru Legea aldatzeak aukera emango du eremu tentsionatuak izendatzeko. Proposamenak aurrera egin du PSN, EH Bildu, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin taldeen babesarekin; kontra bozkatu dute UPN, PPN eta Vox alderdiek.
Eraikitzen diren babestutako etxebizitzen zati handi bat alokairu sozialera bideratu izan da azken urteetan eta, beraz, BOEn salmenta jaitsi egin da. Sustapen pribatua publikoa baino egonkorragoa izaten ari da, nahiz eta hori ere erdira jaitsi den.
EAEn milioi bat etxebizitza baino gehiago zeuden 2023an. Orokorrean, handienak Araban daude; izan ere, eskualde askotan 100 m2-tik gorako etxeak dituzte, batez beste. Txikienak, berriz, Gipuzkoan, baina bertako Bidania-Goiatzeko etxeek batezbestekoa hausten dute: 203,3 m2.
Alokairuak azken urteetan gora egin du, batik bat hiriburuak hartzen dituzten eskualdeetan. Prezioak ere nabarmen egin du gora, 2013 eta 2015 urte bitartean aspaldiko punturik baxuenean egon ondoren, baina oraindik 2007ko zenbakietara iritsi gabe.
Merkatuan jarri diren etxebizitzen prezioek % 26 egin dute gora Euskal Autonomia Erkidegoan eta % 42 Nafarroan, 2015etik. Hala ere, oraindik ez dira iritsi 2007ko mailara. Salerosketa kopuruak eta hipotekek ere ibilbide bera jarraitu dute urte hauetan guztietan.
Adituen ustez, Euskal Herrian ez da behar adina eraiki azken urteetan eta 6.000 etxebitzitza inguru sortu behako litzateke, eskariari aurre egin ahal izateko. Baina, nola eta non eraiki?
Arreta berezia izango dute etxebizitzen ezaugarriek, alokairuaren eta jabetzaren arteko aldeak, salerosketaren bilakaerak eta prezioek. Ostegun honetan, urriak 31, kaleratuko dira datuok, 06:00etatik aurrera.
Kontsultan parte hartu duten Podemosen oinarrien % 89,81ek onartu dute alderdiko lau diputatuek ez babestea 2025erako aurrekontu orokorrak, Gobernuak Israelekin harremana eteten ez badu eta etxebizitzaren merkatuan esku hartzen ez badu, alokairuaren prezioa merkatzeko.
Bizilagunekin plataformak deitutako protestarekin bat egin dute 50etik gora elkartek eta ELA, LAB, ESK, CCOO, CNT eta Steilas sindikatuek. Etxebizitzen eskasia eta garestitzea salatu dute, baita gutxi batzuen poltsikorako mesedetan, hiritarren bizi-baldintzak bazterrean uzten direla ere.