Unibertsoa

12:39an egin du bat Added Value Solutions Arabako enpresak Euskal Herrian osorik garatutako satelitearekin. Lehendabiziko urratsa eginda, egunean lau aldiz jasoko dituzte datuak, HAZI edo AZTI agentziek, esate baterako, iker ditzaten.

Txinak bere espazio programa berria iragarri du, eta datozen hamarkadetan Ilargia, Marte eta Jupiter esploratzeko asmoa du. Hurrengo misioak Ilargian izango direla aurreratu dute, ingurumenaren eta satelitearen poloko baliabideen esplorazioa.

Laginak hartuko ditu gutxien ikusten den aurpegian, historian lehen aldiz. Zundaren joan-etorriak 53 egun iraungo du.

Gaur Argiaren Nazioarteko Eguna dela eta, Eneko Axpe fisikoarekin izan gara, argiaren inguruko bitxikeriak ezagutzeko.

Indiako Chandrayaan-3 misio espaziala arrakastaz lurreratu da Ilargiaren hego poloan —inoiz esploratu ez den zatian—, lurreratzeko maniobra konplexu baten ostean.

Herrialdeak Ilargiaren hego muturrera iristen lehena izan nahi zuen, besteak beste hango ur izoztuak ustiatzeko. Baina misioak porrot egin du Ilargira hurreratzerakoan. Orain, India da han ilargiratzeko aukerekin jarraitzen duen herrialde bakarra; ondo bidean, datozen egunotan iritsiko da.

Britaina Handiko 80 urteko atleta olinpiko bat, eta zozketa batean bidaia irabazi duten Antigua eta Barbudako ama- alabak dira. Mexiko Berritik aireratu duten ontzi batean, espazioa hasten den mugaraino ailegatu dira.

Pertseidak edo Done Laurendiren malkoak meteoro zaparrada bat dira, Swift Tuttle kometaren hondarretatik sortzen dena. Udan hilabetez ikus daitezke, baina jarduera handieneko gauak abuztuaren 11tik 13ra bitartekoak dira. Ilunetan edo argi-kutsadura gutxi duten lekuetan hobeto ikus daitezke.

Donostia International Fisic Center unibertsoari buruzko ikerketa-zentro puntakoa da, eta Donostian du egoitza. Sergio Contrerasek eta Sara Ortegak kosmosa ikertzeko erabiltzen duten superodenatzaileetako bat erakutsi digute, unibertsoetan ehunka galaxia simulatzeko gai dena.

James Webb espazio-teleskopioak irudi berri eta ikusgarri batekin ospatu du bere lehen urtea: Eguzkia bezalako izarren jaiotzaren lehen planoa.

Europako Agentzia Espazialak Euclid teleskopioa aireratu du larunbat honetan, AEBko Cañaveral Lurmuturretik. Unibertsoaren 3D mapa handiagoa eta zehatzagoa sortzea eta duela 10.000 milioi urteko galaxiak zelakoak ziren ezagutzea izango ditu helburu.

Joan den apirilaren 14an hasi zen JUICE misioko tripulatzaileek lehen argazkiak bidali dituzte.

Azken eskafrandra duela lau hamarkada diseinatu zuen NASAk. Hau seguruagoa eta eraginkorragoa izango da. Axiom Space enpresak garatu du, eta astronautentzat malguagoa egin dute, mugimenduak errazteko.

31. astronomia jardunaldiak antolatu ditu Aranzadik. Zulo beltzak, materia iluna, asteroideak... hizpide dituzte egunotan. Dibulgazioan egiten dute lan, gaztetxoak nerabezarora iristen direnean galtzen baitute astronomiarekiko interesa. Hala, lehen euskal planisferioa osatu dute, 43. latitudekoa.

Iruñeko Planetarioaren zuzendari eta astrofisikoak NASAren misioaz hitz egin du, baita asteroideren batek Lurrean jotzeko aukeraz ere: "Eguzki Sistemaren historiaren denboraldi lasai batean bizi gara".

Astearte goizaldean, DART izeneko NASAren espazio zundak asteroide baten kontra egingo du talka hori desegiteko asmoz, Lurretik 11 milioi kilometrora.

Jaurtiketaren atzera kontaketa hasita zegoela, motorretako batek arazoak emateaz gain, hidrogeno ihes bat eta arrakalak topatu dituzte ontzian. Printzipioz, ostiralean saiatuko dira berriro.

Sagittarius A* Esne Bidearen erdigunean dagoen zulo beltzaz aritu dira Itziar Garate astrofisikaria eta Ana Galarraga zientzia-komunikatzailea. Zulo beltzaren lehen irudia argitaratu berri da, eta irudi horri esker lortu daitekeen informazioaz ere aritu dira.

Gure galaxiaren erdian zulo beltza dagoela baieztatu berri dute. Ana Galarraga zientzia dibulgatzaileak dio Einsteinen Erlatibitatearen Teoriak aurreikusten zuena betetzen dela, eta horrek bidea ematen du zulo beltzen fisikan sakontzen jarraitzeko, orain arteko kalkulu eta teoriak zuzenak baitira.