Nestor Basterretxea

Miren Vadillok komisariatu du erakusketa, eta urriaren 4tik 2025eko urtarrilaren 26ra arte egongo da ikusgai.

Montehermoso Kulturnean egongo da ikusgai, irailera arte, duela 100 urte jaio zen artistaren lana, Arte Ederren Bilboko Museoak lagata.

"Nestor Basterretxea. Artxiboa" erakusketa Gasteizko eraikinean egongo da irailaren 22ra arte. Gainera, 5.000 dokumentu baino gehiagoko artxiboa kontsultagai jarri dute museoaren webgunean.

100 urte bete dira artista bermeotarra jaio zela. Euskal abangoardiaren sortzaileetako bat izateaz gain, zinema, diseinu grafikoa eta arkitektura ere landu zituen. Bere ondarea Euskal Herriko bazter anitzetan aurki daiteke.

Meatzaldean dago "Lurraren alde", Nestor Basterretxearen azken obra erraldoia. Gaur, euskal eskultoreek bertan gogoratu dute Bermeoko artista.

Nestor Basterretxea jaioa zela 100 urte betetzear direla, bere jaioterrian, Bermeon, omenaldia egin diote. Eskultore, margolari eta zine zuendaria Franziskotarren klaustroan gogoratu dute, "Hilarriak" bere seriea dagoen lekuan.

Familia bilkurak hartzen zituen mahai beraren inguruan bilduta, Telmok (iloba) eta Monikak (alaba) artistaren ibilbide artistiko ezezagunaz eta senideekin eta lagunekin erakusten zuen izateko moduaz hitz egin dute.

Sortzaile bermeotarraren jaiotzaren mendeurrenean, bere ibilbidean zehar utzitako eskulturak errepasatu ditugu, baita hain ezagunak ez diren beste diziplinetako lanak ere.

Euria eginagatik ere, irakurle asko hurbildu dira gaur Bilboko eta Donostiako azoketara azken nobedadeak ezagutzera eta idazleekin hitz egitera.

Maiatzean ehun urte beteko direnez Nestor Basterretxea jaio zela, egun berezia eskaini diote gaur. Goizean hasita, elkarrekin aritu dira Urdaibaiko kantu-taldeak, kalez kale, abestiz bazterrak alaitzen, haren eskulturetan geldialdiak eginez.

Basterretxeak eskultore, pintore eta zinemagileak altzari-diseinatzaile gisa egin zuen lana jasotzen du erakusketak, baita arkitekturarekin izan zuen harremana ere. Maiatzean, ehun urte izango dira Basterretxea jaio zenetik.

Bermeoko artistaren milaka dokumentu dira, XX. mendearen euskal artea ulertzeko ezinbesteko erreferentea. Artistaren familiak milaka dokumentu  Artium museoari eman dizkio, katalogatu eta digitalizatu ditzan.

Artista donostiarrak 1966an sortu zuen taldea Amable Arias, Rafael Ruiz Balerdi, Nestor Basterretxea, Eduardo Chillida, Remigio Mendiburu, Jorge Oteiza eta Jose Luis Zumetarekin batera. Donibane Lohizuneko bere etxean hil da 91 urte zituela.

Eskulturaren Euskal Eskolako eta Gaur taldeko kidea izan zen Ugarte, Nestor Basterretxea, Jorge Oteiza eta Eduardo Chillidarekin batera. 12 urterekin egin zuen lehen koadroa eta lanean jarraitzen du oraindik.

Pintura, eskultura, arkitektura, argazkigintza, zinema... Alor askotan trebatu zen Nestor Basterretxea. Arantzazuko kriptan hasiera batean egindako margoak zentsuratu izanak min eman zion, baina urte batzuk geroago berriz margotu zuen.

Mugimenduan ulertu eta ikusi behar den eskultura da, Baionaren historia eta nortasuna gorpuztu nahi dituena. Eskultore zenaren etxekoak, hunkituta eta pozik agertu dira.

Nestor Basterretxea Bermeoko sortzailearen inguruko erakusketa Gasteizen izango da ikusgai abenduaren 8ra arte, Vital Fundazioan, hain zuzen. Marrazkiak eta Basterretxearen 'bertsioak' dira erakusketaren ardatz nagusiak.

Orain dela hiru aste inguru Aratz tontorretik duela 20 urte desagertu zen Nestor Basterretxearen "Araba" eskultura aurkitu zuen mendizale batek. Artistaren semeak kontatu digu dena.

Ia 25 urtez desagertuta egon eta gero, mendizale batek jatorriz artistak jarri zuen lekutik metro batzuetara aurkitu du. Eskultura Araiako herriak gordeko du hemendik aurrera.

Nestor Basterretxearen "Araba" eskulturaren erreplika jarri zuten Aratz tontorrean duela 25 urte inguru. Urte gutxira desagertu egin zen eta ezustean aurkitu du mendian zebilela Aritz Albisuk.

Itsasora begira egongo da aurrerantzean, egileak nahi zuen moduan. Zurriolako lanengatik Amaran jarri zuten, baina, ingurua txukundu ostean, bere jatorrizko tokira joan da usoa.

Nestor Basterretxearen 'Bakearen Usoa' eskultura Zurriolako pasealekura eramango dute, itsasoaren ondora. Gaur, desmuntatze prozesuari ekin diote.

Xabier Sáenz de Gorbeak bisita gidatua eskeini die kazetariei. 153 lan eta zenbait bideolanek osatzen dute erakusketa. Lanen erdiak erakutsi gabekoak dira eta Hondarribiako etxean zeuzkan jasota.

Azken agurra egin diote Euskal Herriak 20. mendean izan duen sortzaile handienetako bati. Eskultore, margolari eta zinegile izan zen Basterretxea, besteak beste.