Adimen artifiziala inoiz izan dugun tresna potenteena da; energia aurrezten edo nekazaritzan lagunduko digu mundu berdeago bat lortzeko. Eneko Axpek adimen artifizialaren erabilera aproposa azaldu digu aldaketa klimatikoaren kontra borrokatzeko.
Kaltetuenak nekazaritzako langileak, baliabide naturalen kudeaketarekin, eraikuntzarekin, hondakinen bilketarekin, garraioarekin, turismoarekin eta kirolekin lotutako lanak egiten dituztenak dira. Hau da, lanaldiaren zati handi bat aire zabalean igarotzen dutenak.
"Zuhaitz-landatze eredu industrialaren aurka", Azpeitian eta Berangon 11.000 zuhaitz moztu izana aldarrikatu du "Lurraren Altxamendua" mugimendu ekologistak berriki. Nekazarien sindikatuek eta baso-jabeek gogor salatu dute erasoa, "ez baita lehena". Erakundeei babesa eta ekintzak eskatu dizkiete.
Arabako Nekazaritzaren eta Abeltzaintzaren Batasunak (UAGA) berriz atera ditu traktoreak kalera Gasteizen, politikariei lehen sektoreak borrokan jarraitzen duela gogorarazteko eta haien aldarrikapenak entzun ditzaten.
Edurne Basterra UAGAko presidenteak salatu du alderdi politikoek ez dituztela nekazarien eta abeltzainen aldarrikapenak kontuan hartu ere egin kanpainako euren diskurtsoetan.
Elhuyarreko Oihane Lakar eta Manex Urruzola izan ditugu, Foodland proiektuaz hizketan: Afrikako 6 herrialdetan nutrizioa eta nekazaritza optimizatzeko egitasmoa.
Egun gutxi barru, Arabako ekoizleak irailean bilduko duten patata ereiten hasiko dira. Lehorteak markatu zuen iazko ekoizpena, eta aurtengo euriteek egoera hobetzea espero dute. Hala ere, sektorearen hipererregulazioak kezkatzen ditu.
"Botere ekonomiko handiek nekazaritza sektorea kontrola ez dezaten gaude hemen", esan dute nekazariek, eta "herritarren babesa eta gertatzen ari denaz jabetzea" eskatu dute.
Semilla y Belarra Nafarroako nekazaritzako profesionalen elkarteak eta 6F plataformak deituta, 3.000 pertsonak manifestazioa egin dute gaur Iruñean. Nafarroako lehen sektorea "errespetatzeko" eskatu dute bertan.
Donostia Loratuz ekimenaren aurrerapena egin digu G. Tolosa Meriflauersek eta Baso Biziak plataformako Edu Zabalarekin zuhaitzen kimaketa bortitzez aritu gara.
Igerileku publikoak ekainaren 24an ireki, eta irailaren 1ean itxiko dituzte, eta ureztatze lanei dagokienez, 23:00etatik 24:00etara egin beharko dira, kontsumoa eta ur-ihesa kontrolatzeko, ia euririk egin ez duen neguaren ostean.
Aritz Ganboak gure landaren kontra egon daitezkeen izurriteen kontra lan egiten duten baliabide naturalak sortzen irakatsi digu. Zertan oinarritzen nekazaritza birsortzailearen eredua?
Txertaketaz hitz egin dugu Arantxa San Sebastianekin. Gainera, Baionako Xingar feriaz eta Mutrikuko Berdel egunaz ere aritu gara azoka-feria-merkatuek elikagaiei zenbateko indarra eman diezaieken neurtzen.
Diru-laguntzak jaso ahal izateko nekazariek eta abeltzainek bete beharko dituzten ingurumen baldintzak malguagoak izango dira: ustiategi txikiak (10 hektarea baino gutxiagokoak) betekizunekin lotutako kontroletatik salbuetsita geratuko dira, hau da, ez zaizkie ikuskapenak egingo.
Jon Hernandez Arabako zerrendaburuak "lehen sektorean lanean ari diren pertsonei energiaren sektoreko oligopolioek egiten dieten presioa" gaitzetsi du. Nekazaritza politika erabat aldatzearen alde agertu da.
Hainbat elkartek Gasteizen egindako protestan eta manifestu baten bidez salatu dute landaguneetan bizi direnei energia berriztagarrien eredu berriak eragiten dizkien arazoak.
Nafarroako presidenteak erabat errefusatu ditu "erakundeen aurkako indarkeriazko ekintzak", Cabanillasen atzo izandakoak tartean, eta protestarietako batzuk ez zirela sektoreko langileak esan du.
"Sektoreak kalean duen indarra" erakutsi nahi dute protestekin. Sindikatuak, ohar baten bidez, gogora ekarri du azken hilabeteetan ere negoziatzen aritu direla, "mobilizazio historikoak" egin dituzten bitartean.
Europa Biltzar Jauregian egin dute batzarra, eta eraikinaren atarian izan dira protestak. Espainiako Gobernuko Nekazaritza ministroa iritsi denean sortu dira tentsio uneak nekazarien eta Ertzaintzaren artean.
Nafarroako Parlamentuko presidentea "arduratuta" agertu da, Sanchezen Gobernua finantzazio arloan erkidegoekin "konpromisoak" hartzen ari delako, eta EAErekin eta Nafarroarekin zer gertatuko den galdetu du. Gainera, eskubide historikoak "zaindu" eta "bermatu" egin behar direla adierazi du.
Orotara, 19 nekazari eta abeltzain identifikatu dituzte martxoaren 7an Foru Ganberan izandako gertakariekin lotuta. Horietako zazpi, gaur deklaratzera deituta zeuden, eta atxilotu egin dituzte.
Hego Euskal Herriko nekazariak euren sektorea "lehenesteko" deia egitean ari dira gaur, atzera berriz, Gasteizen antolatutako traktoreen martxa batean.
Goizean goiz bildu dira Europa Biltzar Jauregiaren aurrean, Familia Nekazaritzari buruzko VIII. Mundu Konferentzia bertan egiten ari dela baliatuta. Espainiako Gobernuak EAEn duen Ordezkaritzara abiatu dira gero, aldarrikapenak Marisol Garmendia ordezkariari eskura emateko.
Atxilotu ondoren, dagokion epailearen esku utziko dituzte. Halaber, ez dute baztertzen atxiloketa gehiago egitea Nafarroako Parlamentura indarrez sartzen ahalegintzeagatik.
Familia Nekazaritzari buruzko VIII. Mundu Konferentzia bertan egingo dutela baliatuta elkartuko dira, traktore eta guzti, "nekazaritza esplotazioentzat etorkizun egonkor eta duina ahalbidetuko duten premiazko neurriak" eskatzeko.
Sagarrak eta kiwiak ditu Antton Olaizolak, Donostiako Unanue Zahar baserrian. 30 urte langintza horretan eta esperientzia horretatik kimaketei buruzko azalpen sakona eman digu.
Behatokiak lehen bilera egingo luke uda honetan, eta elikadura-horniduraren kateko sektore guztietako ordezkariek eta estatu kideetako eta Europako Batzordeko ordezkariek osatuko lukete.
Nekazariek eta abeltzainek elkarretaratzea egin dute Foru Parlamentuaren aurrean. Isun horiei buruz hitz egiteko Herritarren Segurtasunerako zinegotziarekin batzarra egiteko asmoa bazuten ere, azkenean Joseba Asiron Iruñeko alkatearekin bilera eskatzea erabaki dute.
Joan den astean, nekazaritzaren sektorearen protesten erdian, Aldundiak konpromisoa hartu zuen UAGA sindikatuarekin BEZaren itzulketa arintzeko, lurraldeko nekazarien erreklamazio nagusietako bat baitzen. Oraingoz, itzulketaren aurrerapena urte honetara mugatuko da.
Hainbat nekazari Nafarroako Parlamentuan indarrez sartzen saiatu ziren ostegunean. Gaur, UAGN, UCAN eta Plataforma 6F elkarteek gertatutakoa gaitzetsi, eta urduritasun handiko uneak bizi dituztela esan dute.
Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburua lehen sektoreko sindikatuekin bildu da, euskal erakundeek aurkeztu duten dekalogotik bereizita egin dituzten proposamenak aztertzeko.