Frankismoa

Nucleo Nacionalek deituta, 2.000 pertsona inguru bildu dira, beltzez jantzita eta gehienak aurpegia estalita, Espainia plazatik Ferrazera egindako manifestazioan, Amnistia Legearen aurkako protestek urtebete bete dutenean. Martxa polizia-kargekin amaitu da PSOEren egoitzaren inguruetan.

Sortuk ekitaldi nazionala egin du igande honetan Azpeitian. Oihana San Vicente Sortuko bozeramaileak adierazi duenez, frankismoa suntsitzen saiatu zen proiektua inoiz baino biziago dago.

Ramiro Gonzalez ahaldun nagusia, Maider Etxebarria Gasteizko alkatea eta Nerea Melgosa sailburua izan dira bertan, eta erakundeak eta oroitzapen demokratikoa defendatzearen garrantzia nabarmendu dute eskuin-muturrari aurre egin ahal izateko.

Konstituzioaren kontrako ikurra ez dago ikusgai jada Gasteizko justizia jauregi izandakoan. Eraikina eraberritze lanetan dago, eta lanok baliatu dituzte Memoria Demokratikoaren Legea betetzeko.

Ostiral honetan hasi dira kentzen Gasteizko kaleetan ikusgai zegoen azken armarri frankista. Justizia Jauregi zaharrean dago, eta eraikina berritzeko lanak aprobetxatuz hasi dira kentzen.

1936an frankistek hil eta Otsoportilloko leizera bota zituztenak gogoratu eta omendu dituzte gaur Urbasan. Demokrazia eta askatasunaren printzipioak defendatzeagatik hil zituztela azpimarratu dute. 88. urteurrenean gertaera oraindik guztiz argitu gabe eta mina erreparatu gabe daudela salatu dute.

Iruñean eta Cadreitan egin dute gaur, fusilamenduaren 88. urteurrenean, Valcalderan hil zituzten 53 preso errepublikanoei eskainitako omenaldia.

Larunbat honetan egindako ekitaldi instituzionalean, frankistek fusilatu zuten Manuel Azconaren familiaren sufrimendua ekarri du gogora haren bilobak.

Gabriel Le Senne (Vox) Balear Uharteetako Parlamentuko presidenteak Mercedes Garrido eta Pilar Costa diputatu sozialistak eta Ganberako Mahaiko kideak kanporatu ditu osoko bilkuratik, hildako errepublikarren argazkiak erakusteagatik, Memoria Demokratikoaren Legea indargabetzeko saioan.

Gogora Institutuak, Bilboko Udalak eta elkarte eta fundazio historikoek eta talde memorialistek antolatutako ekitaldia izan da. Hildako gudarien hainbat senidek hitz egin dute, eta lore eskaintza egin dute.

Arrotxapean atxilotu zituzten 1936an, eta ez zuten haien berririk izan 2022an aurkitu zituzten arte. Monolito bat eta eskultura bat inauguratu dituzte haien omenez.

Bizkaiko udalerri horrek ia 30 eraso jasan zituen, Francok aginduta, eta 16 pertsona hil ziren larrienean. Palestinarrak ere gogoratu dituzte omenaldian.

Adolfo Cengotitabengoa eta Jaime Iñiguez miliziano bizkaitarren gorpuzkiak senitartekoei eman dizkiete astelehen honetan Zornotzan, Eusko Jaurlaritzak hilerriko hobi batetik atera ostean.

Horiekin batera, fusil batekin lotutako hainbat objektu berreskuratu ditu Aranzadi Elkarteak. Urkiolan aurten lurpetik ateratako bigarren gorpuzkiak dira, oraindik identifikatu gabe dagoen beste gudari batenak berreskuratu baitzituzten otsailaren 4an.

Atzo, lehen 15 familia sartu ahal izan ziren; horietatik 4 euskaldunak. Jasone Aretxabaletak eta Iñigo Artetxek kontatu diote ETBri han bizitakoa. Bertan sartzeak eragindako korapiloa askatzeak luze joko diela esan dute.

Hogei bat elkarte memorialistek protesta egin dute koadro erakusketa bitxi baten bidez. Urtasun artistaren lanak dira. Elkarteen arabera, monumentua eraistea da bide bakarra familien memoria eta egia, justizia eta erreparazioa errespetatzeko.

Pedro Sanchez Cuelgamuros Haranean izan da, familiek eskatutako frankismoaren 160 biktima desobiratzeko eta identifikatzeko egiten ari diren lanak bertatik bertara ezagutzeko.

Frankismoaren Biktimak Oroitzeko eta Aitortzeko Eguna dela eta, Gasteizen ekitaldi bat egin da, eta bertan izan dira, besteak beste, Nerea Melgosa Berdintasun sailburua eta Maider Etxebarria Gasteizko alkatea.

Gainera, hainbat lore-eskaintza egin dituzte Durangoko, Gernikako, Gazako eta Ukrainako biktimen omenez. 1937ko martxoaren 31n, Italiako hegazkinek eta Francoren Armadak Durango bonbardatu zuten. 213 herritar hil ziren.

Lore-eskaintzaren ostean, Martxoak 3 elkarteak eta ELA, LAB, ESK eta Steilas sindikatuek deituta, manifestazioa egin dute, "Etorkizun justu baterantz" lelopean. Biktimak gogoratzeko erakundeek sortuko duten memoriala txalotu du Martxoak 3 elkarteak.

El Corte Ingles parean izan dira istiluak. Hainbat manifestarik bengalak eta pintura gorria bota dute eraikinera, eta tentsio uneak izan dira. Ertzaintzak kargatu egin du. Lau lagun atxilotu dituzte eta hainbat zauritu izan dira.