Pirenaika arrazako txekorrak hazten dituzte Abaltzisketako Zubeldi-Erdi baserrian Adur eta Egoitz Gorostidi anaiek. Adurrek dioenez, bi soldata ateratzen dituzte baina, familia guztiak laguntzen die lanetan. Hala ere, sektorearen alderdi positiboak ere nabarmendu ditu.
Neurriak 150 langileri eragingo die, eta borondatezko irteerak, errelebo kontratuak edo langileak beste lantegi batzuetara mugitzea proposatu du multinazionalak. Enpresa batzordean gehiengoa duten CCOO, UGT eta CSIF sindikatuek zuzendaritzak proposatutako plana onartu dute.
Sindikatuek eta patronalak aldaketak proposatuko dituzte datozen egunetan. "Erreforma hori nabarmen hobetzen saiatuko gara, eta hala bada, aurrera egin ahal izango da" esan dute.
Azaroan, 1.493 langabe gutxiago zenbatu dira Euskadin, % 1,36 gutxiago urriarekin alderatuta; beraz, langabeen kopurua 108.152 pertsonakoa da, 2008tik azaro batean erregistratutako zifrarik txikiena.
Astelehen honetan osatu dituzte negoziazio mahaiak Telefonicak Espainiako Estatuan dituen hiru erakunde juridikoetan. Gaur egun, 16.000 pertsona langile ari dira hiru enpresa horietan lanean —Telefonica Moviles, Telefonica Soluciones eta Telefonica España—.
Guztira, 108.152 pertsona daude Lanbiden izena emanda —2008tik azaroan erregistratutako langabetu kopuru txikiena—, eta Nafarroako Enplegu Zerbitzuan, 30.160 pertsona. Hala ere, iazko azaroarekin alderatuta langabeziak behera egin du bai EAEn (% 2,31) eta baita Nafarroan (% 4,23) ere.
Hala jasotzen da Eusko Legebiltzarrean ostegun honetan onartuko den Osasun Publikoaren Legearen proiektuan sartutako xedapen berri batean. Osasun Sailak hilabeteak zeramatzan mediku espezialistak eta erizainak herritartasunaren baldintzatik salbuesteko legezko irtenbideak bilatzen.
Azaroaren 30ean, historiako lehen greba orokor feministara daude deituta euskal herritarrak. Zaintza sistema duin, kolektibo eta unibertsala eskatuko dute kaleetara aterako direnek.
Bileran ez dute zehaztu zenbat behargin geratuko diren lanik gabe. Enplegu espedienteak 1968an jaiotakoak soilik hartzen baditu barne, 2.500 langilerengan izango dute eragina "kaleratzeek", eta 1969koak ere sartzen badira, 5.000 beharginengan.
Enpresak joan den ostiralean iragarri zuenez, Gasteizko lantegiko 150 langile eta Lasarteko (Gipuzkoa) lantegiko 26 langile kaleratzea aurreikusi du. Era berean, beste 650 langileren lanaldiak murriztea ere jarri du mahai-gainean.
"Enpresaren plana zein den, zein bideragarritasun izango den, Nafarroaren aldeko apustua egiten jarraitzen den ala ez eta laguntzen paketeekin zer egingo den" jakin nahiko lukete sindikatuek.
Euskadin eta Nafarroan, ia 25.000 pertsona ari dira gaur egun lehen sektorean lanean: 11.483 EAEn eta 12.595 Nafarroan. Datu horrek enpleguen % 15eko galera adierazten du Euskal Autonomia Erkidegoan, 2009. urteko datuekin alderatuta.
Zentzu horretan, CCOOk "positibotzat" jo du onshore negozioak jarraituko duela berretsi izana, baina aurreikusitako doikuntzak enpleguan izan dezakeen eraginari buruzko "zalantzarik argitu ez izana" deitoratu du.
Udalak onartu egin du baldintza-agiri berrietan "lan-baldintzak eta zerbitzua hobetzeko baliabide nahikoak jasotzea". Hala ere, ELAren iritziz, "hurrengo hilabeteak zailak izan litezke, enpresaren jarrera zein izango den argitzeke baitago".
Zuzendaritzak aldi baterako enplegu-erregulazioko espediente bat proposatu du fabrika horietarako, 2023ko abendutik aurrerako ondorioekin, bai eta 2024rako ere, “aurreikusitako eskari murrizketaren ondorioz”.
"Gatazka kopurua handia da oraindik, beste erkidego batzuekin alderatuta. Dena den, 2023an hobera egin dute datuek, aurreko urteetakoekin erkatuz gero. Langile gutxiagorengan izan dute eragina grebek, eta lan egun gutxiago galdu dira", esan du Lan Harremanen Kontseiluko presidente ohiak.
Hala ere, iazko urriarekin alderatuta langabeziak behera egin du bai EAEn (% 1,9) eta baita Nafarroan (% 4,1) ere. EAEn irailean baino 13.675 afiliatu gehiago daude irailean, eta 2.025 gehiago Nafarroan.
EBko herrialde bakoitzak bere lan-araudia du, eta, kasu askotan, oso desberdinak dira euren artean. Alemaniak, esate baterako, ez du zehazten asteko gehieneko ordu-kopururik. Frantzian 35 ordukoa dute aspalditik. Beste aldean, Greziak bi lanpostu izateko eta lan gehiago egiteko atea ireki berri du.
Bestalde, Lurralde Antolaketa, Etxebizitza eta Garraio eta Lehendakaritza sailak dira gehien igotzen direnak, % ia 23 eta % 118 hazita, hurrenez hurren.
Aurreko hiruhilekoan baino 1.300 pertsona gehiago daude langabezian, baina landunak 4.300 gehiago dira. Eustatek emandako datuen arabera, azken urtean jaitsi egin da langabe kopurua, eta 4.700 gutxiago dira; langabezia tasa % 8tik % 7,5era jaitsi da.
Bi orduko lanuztea egin dute langileek udan gertatutakoa salatzeko. Hiru pabiloi itxita egon ziren Beasaingo plantan, teilatuan amiantoa agertu zelako. Lan-batzordeak salatu du enpresak produkzioa lehenesten duela beharginen osasunaren gainetik.
Facebookeko eduki ikuskatzaile batek bere egunerokotasuna nolakoa den zehaztu digu. Egunero, eduki oso bortitzak kudeatzen dituela dio, eta horrek ondorioak uzten dituela langileen buru-osasunean. Enpresari, laguntza sikologikoa handitzea eskatzen dio.
Bestalde, boto-asmoari dagokionez, EH Bilduk botoen % 38,4 lortuko luke, maiatzeko hauteskundeetan baino 1,1 puntu gehiago, eta EAJk eta PSE-EEK % 0,1 eta % 0,3 galduko lukete, hurrenez hurren.
Portzentajea Espainiako Estatuko batez bestekoa (% 6,3) baino txikiagoa da, baina EBkoa (% 3,5) baino handiagoa. 66.000 pertsona baino gehiago ari dira lanean Hego Euskal Herriko jatetxeetan eta tabernetan, 52.447 EAEn eta 14.170 Nafarroan.
1.350 langileri eragingo die neurriak. Sindikatuen iritzian, azken urteotan lan-hitzarmenaren negoziazioa dela-eta izandako gatazkek multinazionalak Gasteizko plantan "konfiantza galtzea" ekarri dute, eta horren ondorio da eskaria murriztea.
Bestalde, Nafarroan aurreko hilean eta iazko irailean baino pertsona gehiago daude Gizarte Segurantzan izena emanda. Hala ere, azken hilabetean 142 langabe gehiago zenbatu dituzte Foru Erkidegoan.
ELA sindikatuak jakitera eman duenez, joan den ostiralean izan zen ezbeharra, bi langileak mantenu lanetan ari zirela. Antza, makina batean harrapatuta geratu ziren.
Erizain-Laguntzaile izateko 12.000 hautagai eta Administrari lanpostuetarako 8000 lagunek ere azterketa egin dute gaur. Guztira, ostiraletik aurrera 83.600 pertsona igaroko dira BECetik. LEP horrekin amaituko da Osakidetzako 11.000 plaza egonkortzeko prozesua.
2020-21-22E Lan Eskaintza Publikoaren baitan izango dira azterketak asteburu osoan, ostiraletik hasita, eta 11.000 lanpstu egonkortzea dute helburu, plantillaren herena.
Akordio zehatz hori gorabehera, sindikatu guztiek Mahai Sektorialaren bileraren balorazio kritikoa egin dute, eta salatu dute Osasun Sailak atea itxi diola Lan Baldintzen akordioa negoziatzeari, 14 urte daramatzana berritu gabe.
2024ko bigarren hiruhilekotik aurrera eta 2025aren amaierara arte, fabrikak bi txanda eta erdian lan egingo du, aurreikusitako ekoizpen-bolumena asetzeko, eta horrek langileen beharra murriztuko du.